توصیف مخزن ژئوترمال سبلان با استفاده از مدل معکوس سه بعدی داده های مگنتوتلوریک

انرژی زمین گرمایی انرژی است که از سیال (آب داغ یا بخار) داغی که در اعماق زمین قرار دارد، به دست می آید. در یک سیستم زمین گرمایی حرارت ذخیره شده در سنگ ها و مواد مذاب اعماق زمین به واسطه ی یک سیال حامل به سطح زمین منتقل می شود. اخیراٌ با توجه به رشد جمعیت وصنعت در جهان، کمبود منابع انرژی و بحران گرم شدن کره زمین که در اثر سوخت های فسیلی ایجاد شده است، انرژی زمین گرمایی به یکی از منابع انرژی جذاب در سرتاسر جهان تبدیل شده است. در کشور ما نیز به لحاظ وجود مناطق با شیب زمین گرمایی بالا، با مطالعاتی که صورت گرفته، حدود 18 منطقه ی امید بخش جهت بهره برداری از این انرژی تشخیص داده شده است. میدان زمین گرمایی سبلان واقع در استان اردبیل و از جمله میدان های حرارتی با پتانسیل بالا می باشد که تا کنون تحقیات زیادی برای اکتشاف و ارزیابی پتانسیل حرارتی آن انجام پذیرفته است. تاریخچه عملیات امکان سنجی در این منطقه به سال های 1350 برمی گردد که نخستین بار توسط یک شرکت ایتالیایی مطالعات مختلفی در این منطقه انجام پذیرفت و منطقه سبلان به عنوان اولین اولویت اکتشاف انرژی زمین گرمایی به منظور تولید برق ودیگر مصارف صنعتی در کشور معرفی گردید. در سال 1998 برداشت داده های مگنتوتلوریک به منظور تعیین ساختار مقاومت ویژه سطحی و عمیق در منطقه توسط یک شرکت نیوزیلندی انجام شده است. در این تحقیق مدل سازی داده های مگنتوتلوریک سال 1998 با هدف بررسی و تعیین اجزای اصلی سیستم زمین گرمایی و وضعیت تغییرات مقاومت ویژه در لایه های فوقانی مخزن زمین گرمایی انجام پذیرفته است. برای این منظور 11 پروفیل از داده ها به طول متوسط 20 کیلومتر به دو صورت عمدتاً متعامد و تعدادی هم راستا با ساختارهای اصلی زمین شناسی در جنوب مشکین شهر (گسلهای اصلی منطقه مویل) انتخاب و مدل سازی بر روی داده های تقریباً 13 سایت در امتداد هر کدام از پروفیل ها انجام پذیرفته است. نتایج حاصل از مدل سازی های معکوس یک بعدی، مدلسازی معکوس دوبعدی و مدل سه بعدی نهائی وجود دو زون در حوالی دره مویل و یک زون در قسمت شمال شرقی دره مویل با مقاومت ویژه کمتر از 11 اهم- متر را در محدوده ارتفاعی 788 تا 1588 متر نشان می دهد، که با مطالعات قبلی و اطلاعات زمین شناسی موجود در منطقه در توافق می باشد. در انتها و بر اساس حاصلضرب مساحت این نواحی در مقدار رسانایی آن ها به عنوان معیار امتیاز دهی به نواحی با پتانسیل، سه نقطه بهینه به ترتیب اولویت پیشنهاد گردید.